3اکتبر 2023- در جلسه ای در نشست سالانه انجمن اروپایی مطالعه دیابت در سال جاری، آخرین داده ها در مورد مفهوم چاقی سالم متابولیکی((MHO[1] مورد بررسی قرار گرفت - که معمولاً توسط عموم به عنوان "چاق اما متناسب" شناخته می شود. پروفسور ماتیاس بلوهر از دانشگاه لایپزیگ، و مرکز هلمهولتز مونیخ در آلمان، در مورد تعریف MHO و این که آیا واقعاً می‌توان آن را سالم توصیف کرد، بحث نمود.

پروفسور بلوهر توضیح داد که حدود 15 تا 20 درصد از افرادی که دچار چاقی هستند، هیچ یک از عوارض متابولیک را که ما با این بیماری مرتبط می‌دانیم، ندارند، یعنی کنترل غیرطبیعی قند خون و چربی خون، فشار خون بالا، دیابت نوع 2 و سایر علائم بیماریهای قلبی عروقی.

تخمین ها نشان می دهد که شیوع MHO در مردان و زنان متفاوت است، زنان بیشتر احتمال دارد دارای چاقی سالم متابولیکی(7 تا 28 درصد)نسبت به مردان(2 تا 19 درصد) باشند. در سمت دیگر طیف، حدود نیمی از افراد مبتلا به چاقی حداقل دو عارضه از عوارض بالا را دارند. با در نظر گرفتن توده چربی کل بدن، افراد مبتلا به MHO توده چربی کبدی کمتری دارند(نسبت به آنچه برایBMI و توده چربی کل بدن آنها انتظار می رود).

پروفسور Blüher گفت: بافت چربی در افراد چاق، نه شاخص توده بدنی آنها، تعیین می کند آیا چاقی آنهااز نظر متابولیکی سالماست یا خیر. در افرادی که ادیپوسیت ها (سلول های ذخیره کننده چربی) اندازه ی طبیعی دارند، احتمال بروز عوارض چاقی کمتر است در حالی که در افرادی که سلول های چربی بزرگ شده و بافت چربی ملتهبی دارند، بیشتر احتمال دارد که این سلول ها ویژگی هایی مانند مقاومت به انسولین داشته باشند که منجر به عوارض متابولیکی می شود.

پروفسور بلوهر گفت: روشی که ما چربی را ذخیره می کنیم، احتمالاً در تعیین اینکه آیا چاقی را می توان به عنوان MHO توصیف کرد یا خیر، کلیدی است. داده‌ها نشان می‌دهد زمانی که در افراد چاق چربی‌ها بیشتر در اطراف اندام‌های شکمی مانند کبد ذخیره می‌شوند(تجمع بیشتر چربی احشایی)، احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 در آنها بسیار بیشتر از کسانی است که چربی‌ها را به طور یکنواخت در تمام بدن خود ذخیره می‌کنند.

وی در ادامه توضیح داد که در افراد مبتلا به اختلال عملکرد بافت چربی، این امر می تواند منجر به آسیب بافتی، فیبروز، ترشح مولکول های پیش التهابی و چربی زایی شود که متعاقباً به آسیب به اندام های اصلی منجر می شود. به عنوان مثال، آدیپوکین ها (هورمون های آزاد شده از چربی) ممکن است مستقیماً روی سلول های سیستم عروقی تأثیر بگذارند و منجر به تصلب شرایین شوند. علاوه بر این، متابولیت هایی مانند اسیدهای چرب ممکن است عملکرد کبد یا سلول های تولید کننده انسولین در پانکراس را مختل کنند.

در نهایت، در مورد این سوال کلیدی که آیا واقعاً می‌توان MHO را سالم توصیف کرد یا خیر، پروفسور بلوهر توضیح داد که مطالعات متعدد نشان داده اند که در مقایسه با افراد با وزن طبیعی و بدون بیماری‌های متابولیک، افرادی که دارای چاقی هستند و هیچ بیماری متابولیکی ندارند، دارای 50 درصد خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب هستند. او گفت: بنابراین هنوز افزایش خطری برای آن دسته از افرادی که با چاقی زندگی می‌کنند، وجود دارد، حتی اگر آن را چاقی سالم از نظر متابولیکی بنامیم.

بطور خلاصه باید گفت افرادی هستند که با وجود چاقی عوارض قلبی-متابولیک را در یک مقطع زمانی خاص از خود نشان نمی دهند. در گذشته، تشخیص MHO اغلب به اولویت کم برای درمان چاقی منجر می شد. این مفهوم به چالش کشیده شده است، زیرا داده های اخیر نشان می دهد که اصطلاح چاقی متابولیکی سالم، گمراه کننده است.

پروفسور Blüher نتیجه گیری کرد: حتی در غیاب سایر عوامل خطر متابولیکی قلبی، افزایش توده چربی و اختلال عملکرد بافت چربی باعث افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 و بیماری های قلبی عروقی می شود. بنابراین، مدیریت وزن و توصیه هایی برای کاهش وزن، هنوز هم برای افرادی با چاقی سالم از نظر متابولیکی، مهم است.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2023-10-metabolically-healthy-obesity-fact-fiction.html